Thể Bị Động Trong Tiếng Nhật

Thể bị động thường được dùng trong trường hợp cảm thấy phiền phức hoặc không thoải mái . Tiếng Nhật viết là 受身（うけみ). Nội dung bài viết này bao gồm 2 phần quan trọng. Phần 1 trình bày cách chia động từ sang thể bị động trong tiếng Nhật và phần 2 trình bày các cấu trúc ngữ pháp của thể bị động cũng như ý nghĩa các cách dùng của các cấu trúc ngữ pháp này.

I. Cách chia sang động từ thể bị động

1. Động từ nhóm 1: chuyển hàng う → hàng あ + れす.  

Ví dụ: 

• 書く(かく）→ 書かれる (かかれる）
• 叱る (しかる) → 叱られる (しかられる）
• 踏む (ふむ）→  踏まれる (ふまられる）
• 話す (はなす）→  話される (はなされる）
• 頼む (たのむ）→ 頼まれる (たのまれる）

Chú ý: nếu âm cuối là う → わ + れる

• 言う (いう) → 言われる (いわれる）
• 行う (おこなう）→ 行われる (おこわれる）

2. Động từ nhóm 2: chuyển âm る → られる.

Ví dụ:

• 褒める (ほめる)  → 褒められる (ほめられる)
• 組み立てる (くみたてる)  → 組み立てられる (くみたてられる）
• 助ける (たすける) → 助けられる (たすかれる）
• 教える (おしえる) → 教えられる (おしえられる)
• 食べる (たべる) → 食べられう (たべられる)

Chú ý: Cách chia theo thể bị động của động từ nhóm 2 giống với cách chia theo thể khả năng nên cần chú ý kỹ cấu trúc ngữ pháp để nắm rõ nghĩa của câu.

3. Động từ nhóm 3: する → される

Ví dụ:

• 誘拐する (ゆうかいする) → 誘拐される (ゆうかいされる)
• 墜落する (ついらくする) → 墜落される (ついらくされる)
• 爆発する (ばくはつ) → 爆発される (ばくはつされる)
• 衝突する (しょうとつする) → 衝突される (しょうとつされる)
• 追突する (ついとつする) → 追突される (ついとつされる)

Chú ý: 来る (くる) → 来られる (こられる)

II. Các cấu trúc ngữ pháp của thể bị động

1. Cấu trúc N1 は N2に + động từ bị động

Trong mẫu ngữ pháp này, N1 là đối tượng tiếp nhận hành vi còn N2 là chủ thể thực hiện hành vi.
Ví dụ:

1. 私は先生に褒(ほ)められました。Tôi được giáo viên khen.
2. 彼は母に叱(しか)られました。Anh ấy bị mẹ mắng.
3. 山田さんは犬にかまれました。Anh Yamada bị chó cắn.

2. Cấu trúc N1 は N2に N3を + động từ bị động

Chủ thể N2 thực hiện hành vi nào đó đối với vật (N3) mà chủ thể N1 sở hữu.
Ví dụ:

1. 私は父に漫画の本を捨(す)てられました。Tôi bị bố vứt quyển truyện tranh.
2. 私は時々母に買い物を頼(たの)まれました。Thỉnh thoảng tôi bị mẹ nhờ mua đồ,
3. 私は弟にパソコンを壊(こわ)されました。Tôi bị em trai làm hư máy vi tính.

3. N が/は + động từ bị động

Cấu trúc này sử dụng trong trường hợp không cần thiết phải nêu rõ đối tượng thực hiện hành vi.
Ví dụ:

1. この家は２００年前に建てられました。Ngôi nhà này được xây dựng cách đây 20 năm.
2. 次の会議は神戸で開(ひら)かれます。Hội nghị tiếp theo sẽ dược tổ chức ở Kobe.
3. この小説は５００年ぐらい前に書かれました。Cuốn tiểu thuyết này được viết cách đây khoảng 500 năm.

4.N1 は N2に よって + động từ bị động

Khi N1 được làm ra hay được phát hiện ra bởi N2. N2 ở đây có thể là nhà văn, họa sĩ, kiến trúc sư ...
Ví dụ:

1. この絵はピカソによって描(か)かれました。Bức tranh này được vẽ bởi Pikaso.
2. 飛行機はライト兄弟によって発明されました。Máy bay được phát minh bởi anh em nhà Wright.
3. アメリカはコロンバスによって発見(はっけん)されました。Châu mỹ được phát hiện bởi Columbus.